Tekstverbanden en signaalwoorden
Uitleg
In de Nederlandse taal (en in andere talen) worden allerlei signaalwoorden gebruikt om verbanden te leggen. Het is handig om te leren de tekstverbanden te herkennen. Vaak denken we bij signaalwoorden en tekstverbanden direct aan toetsen leesvaardigheid, maar we gebruiken ze natuurlijk niet alleen in de geschreven teksten. Als iemand praat hoor je ook allerlei signaalwoorden en tekstverbanden.
Leesvaardigheid
In geschreven teksten staan allerlei verbanden. Om teksten beter te begrijpen en sneller te begrijpen kan het handig zijn om de tekstverbanden snel te leren herkennen. Een tekstverband kun je vaak herkennen aan bepaalde signaalwoorden. Vaak worden er in toetsen leesvaardigheid of toetsen tekstverklaring/ begrijpend lezen, eindtoetsen en examens ook vragen gesteld over verbanden en signaalwoorden.
De kennis over de tekstverbanden en het herkennen van de signaalwoorden kan dus erg helpend zijn om het tekstverband te herkennen, maar pas als je goed naar de inhoud kijkt weet je zeker om welk tekstverband het gaat.
Verbanden
Verbanden in teksten kunnen allerlei verbanden zijn: alineaverbanden, verbanden tussen zinnen of verbanden in één zin. In de meeste voorbeelden die hier gegeven worden staan zinsverbanden.
Voorbeelden van (tekst)verbanden:
- een verband tussen (twee) alinea's
- een verband tussen twee zinnen
- een verband ìn een zin
Signaalwoorden
Er zijn verschillende tekstverbanden en verschillende signaalwoorden. Vaak herken je het tekstverband aan een bepaald signaalwoord. Daarom is het handig als je die signaalwoorden makkelijk en snel herkent. Deze vaardigheid helpt om beter te worden in lesvaardigheid ofwel begrijpend lezen.
Verschillende soorten verbanden
Hieronder staan de meeste tekstverbanden met een voorbeeldzin. Het vetgedrukte woord is een van de signaalwoorden voor dat tekstverband. Klik op de naam van het tekstverband voor extra uitleg, je kunt ook direct starten met het maken van oefeningen om tekstverbanden te herkennen en pas de uitleg lezen als je merkt dat je het niet snapt.
Opsomming
Het tekstverband opsomming komt erg vaak voor in teksten. Een opsomming is eenvoudig te herkennen, lees er alles over in de uitleg over het tekstverband opsomming.
Voorbeeld:
- Mark houdt van appels, peren en sinaasappels.
Maak oefeningen over de signaalwoorden bij het tekstverband opsomming. Of maak de oefeningen over opsomming of tegenstelling.
Tegenstelling
Ook de tegenstelling komt vaak voor in teksten. Lees alles over de tegenstelling in de uitleg.
Voorbeeld:
- Sietske heeft haar huiswerk gemaakt, maar ze is het vergeten.
Maak de oefeningen over de signaalwoorden bij het tekstverband tegenstelling.
Voorbeeld, algemene uitspraak
Er worden vaak voorbeelden gegeven en ze vaak makkelijk te herkennen. Lees alles over het tekstverband voorbeeld en de signaalwoorden bij dat tekstverband.
Voorbeeld:
- Ik hou van allerlei soorten fruit, bijvoorbeeld aardbeien.
Maak de oefeningen over de signaalwoorden bij het tekstverband voorbeeld
Conclusie, samenvatting
- Om twaalf uur komt het bezoek, dus begin snel met opruimen!
Vergelijking
- Yael is intelligent, evenals haar zus.
Doel-middel
- Ilhan wil een auto kopen, om zijn spullen te vervoeren.
Oorzaak-gevolg
- Het is vanavond koopavond, daardoor kan het drukker zijn op de weg.
Reden, verklaring, argument
- Patrick heeft zijn schuur opgeruimd, want hij gaat zijn schuur opknappen.
Voorwaarde
- Hij mag vanavond naar de bioscoop, mits hij zijn huiswerk maakt.
Tijdsvolgorde, chronologie
- Ik ga de woonkamer opruimen, later ruim ik de zolder op.
Maak oefeningen om verschillende tekstverbanden te herkennen. Je kunt ook oefeningen maken om signaalwoorden te herkennen.